zaterdag 1 oktober 2011

SMAAKEXPEDITIE ANDALUCIA: De etherische oliën en meer...

COSTA DEL SOL
We kennen allemaal de kust van de Costa del Sol of hebben daar in elk geval een idee van. De stranden, de zee, de boulevards, de restaurantjes. Maar wij ontdekten dat er achter die kustlijn, meer het binnenland in, ook een zee is. Een andere zee. Een zee aan kruiden, aan wilde planten, aan olijf- en fruitbomen…
SIERRA NEVADA
Dit is het land van de Sierra Nevada, de enorme bergketen met toppen waar zelfs in hoogzomer sneeuw te zien is. Waar de zon als een kachel aan de hemel staat. Maar ook waar de wind uit de bergen en de zee een koel spel speelt. Dit is het land waar wij kennismaken met de familie Sanchez en de Nederlandse Sophie.
BEREIDING VAN DE MAALTIJD
Wij worden hartelijk ontvangen door Sophie, die ons later alles vertelt over haar vak, kruiden en de etherische oliën die zij daarvan maakt, en eigenaresse Mari Carmen die, zoals ons later blijkt, niet alleen heerlijk kan koken, maar ook mooie wijnen maakt en dito schilderijen.
Mari Carmen laat ons in haar primitieve boerderijkeuken zien hoe zij van verse venkel (dat is alleen blad, knollen eraan kent men hier niet), kikkererwten, kip, varkensvlees en aardappel een heerlijke eenpansmaaltijd bereidt. Het gerecht moet bijna drie uur sudderen, dus dat geeft ons de tijd om met Sophie een wandeling te maken over het terrein dat bestaat uit wijngaard, fruitbomen en... kruiden. Veel kruiden!
LA PATA DE OCA
De Nederlandse Sophie Querido is altijd al geïnteresseerd geweest in alles wat groeit en bloeit.
Bij toeval hier in Spanje terechtgekomen maakt ze van haar liefde voor kruiden haar vak: ze destilleert ze en maakt er etherische oliën van. Dit lijkt eenvoudiger dan het is en het is een zwaar bestaan waar ze echter zichtbaar veel plezier aan beleeft. La Pata de Oca (de berenpoot) is de naam van haar bedrijf. Om ons heen kijkend vragen wij ons af waar die kruiden groeien.
Zo op het oog is het hier, hoog in de bergen, een kale, onvruchtbare woesternij. Maar Sophie laat ons kennismaken met rozemarijn, Spaanse salie, kuiflavendel, bonenkruid, cipressenkruid, diverse soorten tijm en nog veel meer. Ongelofelijk dat dat hier allemaal groeit!
De distillatie
Sophie vindt haar kruiden op het terrein van de familie Sanchez, Finca El Cura. Dit bedrijf werkt volledig biologisch, dus ook haar kruiden zijn dat. Het plukken is zwaar werk. Niet alle kruiden zijn tegelijk in bloei, dus in etappes plukt zij salie, de diverse soorten tijm enz.
De kruiden worden, met een kleine hoeveelheid water, in de distilleertank gedaan die van onderen d.m.v. een gastbrander wordt verhit. Als stoom komen de oliën en water uit de tank en worden d.m.v. koeling in een andere ketel van elkaar gescheiden. De oliën zijn uiterst geconcentreerd en worden daarom in zeer kleine hoeveelheden van slechts 5ml gebotteld.
DE KRACHT VAN KRUIDEN
We krijgen van Sophie een beschrijving van de kruiden en de werkzaamheid ervan. Zo bevordert rozemarijn bijvoorbeeld de bloedsomloop, is goed voor het haar (glans en anti-roos) en verlicht het ademhalingsproblemen. Kuiflavendel is ontstekingsremmend en bonenkruid bevordert de spijsvertering. Zo heeft elk kruid zijn specifieke goede eigenschappen. Maar ook de manier van gebruik is divers. De oliën kunnen worden gebruikt als luchtverfrisser op een schoteltje of in een potpourrizakje, maar ook ingeademd worden (2-3 druppels op een zakdoek), gebruikt worden als massagemiddel of worden toegevoegd aan het badwater. Dat laatste probeer ik later graag uit met wat druppels kuiflavendel wat heel goed blijkt te helpen na alle spiergebruik tijdens deze smaakexpeditie!
DE WIJNEN EN MEER
De sympathieke eigenaar Justo Sanchez neemt de rondleiding over van Sophie. Hij vertelt dat Finca El Cura bestaat uit 25 ha, waarvan 14,5 ha wordt gebruikt voor de druiventeelt, 2 ha voor olijven en de rest voor ander fruit zoals kweeperen, amandelen paprika's etc.
Zoals reeds vermeld werkt dit bedrijf volledig biologisch en heeft dan ook het keurmerk CAAE Agricultura Ecolólica Andalucía. Bovendien is de familie Sanchez lid van Slowfood Italia, wat ons gezelschap, bestaande uit meerdere Slow Food leden, uiteraard erg aanspreekt.
Na een uitleg over hun manier van wijnmaken (geen irrigatie, alles handgeplukt, werkend met zwaartekracht, geen toevoegingen, de barriques etc.) laat hij ons de restanten zien van de pluk. De uitgeperste druiven worden gebruikt als voer voor de geiten.
Leuke anekdote: hij heeft ooit een test gedaan met resten van druiven van een niet-biologisch werkende wijnmaker en die van hem: de geiten aten slechts de resten van de biologisch gekweekte druiven en lieten de andere links liggen. Slimme dieren, die geiten .
WIJNPROEVERIJ
Justo laat ons enkele van zijn wijnen proeven. Alle wijnen zijn met de hand gebotteld en geëtiketteerd. De etiketten zijn nu nog wat oubollig, maar de nieuwe zijn in de maak en stralen nog meer de kwaliteit uit van deze wijnen.
Als eerste proeven wij een witte wijn gemaakt van de Jaen Blanco druif. Deze wijn kan mij persoonlijk niet echt bekoren omdat hij, ondanks zijn jeugd, reeds behoorlijk oxidatieve tonen heeft. Jaen Blanco werd vroeger vooral aangeplant om te distilleren. Het is een dikke, vette druif die ene hoge opbrengst heeft. 10-15 kilo per plant is heel normaal. Justo snoeit echter flink, zodat de opbrengst hier slechts 3-4 kilo per plant bedraagt wat de complexiteit ten goede komt.
De tinto, crianza en reserva die wij daarna proeven spreken mij veel meer aan. Alle drie wijnen met lekker veel fruit en de neus en mond en in de crianza en reserva de ronde vanilletonen die je verwacht. De termen crianza (1 jaar hout en 1 jaar fles) en reserva (beiden 2 jaar) mogen hier echter niet op het etiket worden vermeld. Het blijft een raar iets, die wijnwetgeving….
Even ter verduidelijking: Justo blijkt niet de wijnmaker, maar zorgt voor de druiven totdat ze van het land zijn. Daarna is zijn vrouw Mari Carmen de verantwoordelijke. Zij maakt de wijnen, en dat doet ze met veel passie en toewijding. En echte multitasker dus, want naast het maken van de wijnen en het bereiden van de maaltijd voor ons blijkt zij ook nog een verdienstelijk schilder: aan de muur van het proeflokaal hangen prachtige stillevens van alle fonteinen uit de dorpen in de omgeving.
DE MAALTIJD
Na alle informatie die wij kregen smaakt de door Mari Carmen bereide maaltijd geweldig. Naast de stoofpot en de frisse fruit- en groentesalade worden nog diverse wijnen geserveerd, waaronder de in deze streek veel gedronken “Infante”, een type droge rosé die koel wordt geserveerd.
Wij danken Mari Carmen, Justo en zijn hartelijke moeder die nog steeds veel werk verricht op de Finca en kijken uit naar ons bad met een heerlijke etherische olie van Sophie!



Interessante websites:
www. saborpuro.nl de importeur
www.wereldskoken.com de reisorganisator
www.lapatadeoca.com de maker van de etherische oliën
www.cortijoelcura.com de finca

1 opmerking:

  1. Tjeemp, je bent lekker op stoom! Je brengt me helemaal terug naar mijn geliefde Sierra Nevada met je verhaal! Top!

    Kleine aanvulling: Sophie plukt al haar kruiden in het wild, op het land van Justo, maar vooral ook in het Nationaal Park Sierra Nevada, waar ze speciale vergunning voor heeft!

    Dank je, Anne-Wies!
    Cecile van Berkum, Saborpuro

    BeantwoordenVerwijderen