Pöckl versus Umathum
Dat twee wijnbedrijven die zo dicht bij elkaar liggen er zulke verschillende terroirs en theorieën van wijnmakers op na houden en dat dat aldus leidt tot zeer verschillende wijnen intrigeert ons. Spannend. Wij bezoeken, met dank aan Regina Mey van Oostenrijk-specialist Imperial Wijnimport, beiden: Weingut Pöckl in Mönchhof en Weingut Umathum in Frauenkirchen. Het verslag.
Weingut Pöckl
 |
| René Pöckl |
 |
| Anne-Wies is op kleur |
Allereerst bezoeken wij Weingut Pöckl in een prachtig modern pand waarin de huiskleuren zwart en rood consequent zijn doorgevoerd. Op het terrein zien we een sportieve auto met als kenteken "WEIN1" en iets verderop een bestelauto met op het nummerbord "WEIN4". Het voelt of je binnenkomt in een nieuwe James Bond. Flink bezig met het imago hier. Binnen worden we heel hartelijk welkom geheten door René, de 4e generatie Pöckl. We gaan eerst proeven, stelt hij voor, en later, als we dat leuk vinden, nog even door het bedrijf. René kent ons kennelijk nog niet: wij gaan altijd voor de 'grand tour;-)'. Pöckl doet voornamelijk rood, met name Zweigelt. Slechts 1% van de aanplant is wit: chardonnay.
We proeven
- 2011 Zweigelt. Dit is zijn instapwijn, vertelt René. Hij noemt het "spaghetti-wijn", dus makkelijk, breed inzetbaar bij vele gerechten en ook lekker om zo van te genieten. Kennelijk hebben wij een andere definitie voor "makkelijke wijn". Deze wijn, die 10 maanden barrique heeft gehad komt op ons nogal hard over en mist wat fruit. Wellicht nog wat jong? Nog wat gesloten? Op onze vraag waarom barrique en geen "Holzfass"legt René uit dat hij een wijn wil met structuur, stevig. Een wijn die staat. Als de instapper al zo is zijn wij benieuwd wat volgt.
- Solo Rosso 2009. Een wijn van Blaufränkisch, Zweigelt, Sankt Laurent en Pinot Noir die een jaar barrique heeft gehad. "Solo Rosso" is gekozen omdat je hem ook "gewoon los" kunt drinken. Een makkelijke wijn voor alledag. Deze wijn komt inderdaad iets "makkelijker" over dan de vorige, maar dat ligt wellicht aan de blend en de jaargang liggen.
- Zweigelt Classique 2011. Deze wijn heeft 3-4 weken op zijn lie gelegen en heeft 1 jaar barrique gehad. Volgens René draagt de terroir hier in Mönchhof ertoe bij dat de wijnen steviger zijn dan andere wijnen uit de omgeving. Hij adviseert deze wijn 5-10 jaar op te leggen na botteling en 2-3 uur van tevoren te karafferen.
De missie van René
René, 32 jaar jong, vertelt vol vuur. Hij heeft in 2000 stage gelopen in Australië en Bordeaux. Daar kreeg hij te horen: "Jullie in Oostenrijk kunnen goed skiën, maar laat rode wijn maken maar aan ons over". Dat werd zijn uitdaging. En is het nog. Hij wil wijn maken voor de internationale markt.
 |
| Ondoordringbare donkerpaarse wijnen |
- Blaufränkisch 2008. Deze wijn heeft een expressieve neus, met veel rood fruit, blauwe bessen. In de mond wat zoetig, met veel kruidigheid van nootmuskaat, jeneverbessen.
- De Pinot Noir Classique 2011 is gemaakt in een echte een "nieuwe-wereld-stijl". De druiven zijn in dit jaar al in augustus geplukt i.v.m. de warme weersomstandigheden, wat niet goed is voor Pinot Noir. Dat verklaart waarom de wijn toch wat hard en onrijp overkomt.
- De Cuvée Rosso e Nero 2007 echter steelt ons hart. Deze wijn van voornamelijk Zweigelt, aangevuld met Blaufränkisch, Cabernet Sauvignon en Merlot heeft 18 maanden barrique gehad, 50% nieuw en 50% oud. Dit is het kleine broertje van de "Admiral" die wij later te proeven krijgen. Dat belooft wat!
- De Cuvée Rosso e Nero 2010 bevat dezelfde druiven als zijn voorganger behalve de Blaufränkisch. Deze prachtige wijn is ondoordringbaar paars van kleur en heeft hoge zuren en tannines. Een echte bewaarwijn.
- Dan de Admiral 2010, gemaakt van Zweigelt, Cabernet Sauvignon en Merlot. "Admiral" is de naam van een vlinder. Het is de belangsrijkste wijn waar zij hun beste druiven voor gebruiken. Dat René zich wil meten met de mooiste wijnen ter wereld zien we niet alleen in de enorme collectie (lege) top-châteaux wijnflessen in het proeflokaal, maar horen wij ook terug in zijn uitspraak: "Wenn man sagt in einen Blindverkostung: 'Dass ist einen Pöckl', dann habe ich es geschaft!".
 |
| René Pöckl beantwoordt alle vragen van Anne-Wies |
Tot slot genieten wij van een mooi glas zoet, Beerenauslese 100% Syrah 2010, gevolgd door een bezoek aan de kelders van het Weingut. Onder de indruk van het enthousiasme en de wijnen van René Pöckl gaat onze tour verder: Umathum staat op het program.
Weingut Umathum, een stukje geschiedenis
 |
| Josef Umathum vertelt |
Bij Weingut Umathum worden we hartelijk welkom geheten door Josef Umathum, de huidige eigenaar van het bedrijf. Hij neemt ruim de tijd ons over de geschiedenis te vertellen van dit gebied dat nogal wat machtswisselingen heeft meegemaakt. Na de Turkse overheersing in de 17e eeuw waren nog weinig oorspronkelijke Oostenrijkse bewoners over en werden mensen uit Hongarije en Kroatië 'gelokt'. Nadat na WOI een deel van Hongarije bij Oostenrijk werd ingelijfd werd het aandeel "buitenlanders" nog groter. Oostenrijk, Hongarije, Kroatië…hoe dan ook: dit deel van Oostenrijk zoals het nu is bestaat daardoor uit een zeer gemengde populatie. Trots vertelt Josef ook over de flora en fauna hier. Door de Alpen in het westen en de aanwezigheid van het ondiepe meer de "Neusiedlersee" is hier een bijzonder klimaat ontstaan. Bovendien was die hele gebied vroeger zee, waardoor, naast kiezel aangevoerd door de Donou, ook veel "Musselkalk" in de bodem voorkomt.
Biodynamie, kruisingen en meer
Uitvoerig doet Josef uit de doeken hoe hij wert: met respect en aandacht voor de natuur. Hij werkt voornamelijk biodynamisch. Daardoor hebben de meeste wijnen van Umathum het Demeter-keurmerk: het wereldwijd erkende merk voor biodynamische producten. Het bedrijf zelf bezit 33 ha die biodynamisch zijn gecertificeerd. De 7 ha waarvan hij druiven koopt nog niet. Josef vindt de manier waarop hij werkt heel normaal. Dat is de natuur. Hij gaat er dus niet zo prat op als Christine Saahs van Nikolaihof, die wij eerder deze reis bezochten.
Het bedrijf werkt zelf aan de vermeerdering van hun stokken. Maakt zijn eigen kruisingen. Want hoewel Josef hangt aan traditie ziet hij dat er in de toekomst wellicht nieuwe soorten wijnstokken nodig zijn. Zo hebben zij zelf al 6 varianten Zweigelt ontwikkeld, die zij ook verkopen aan collega "Winzers". Zij zoeken niet naar soorten die veel suikers brengen, maar vinden stokken die veel zuren brengen interessanter.
 |
| 2012 Gist nog wat |
Umathum maakt 2 stijlen wijn: "Klassisch" wordt opgevoed op grote vaten. Door deze manier van opvoeden krijgen de wijnen wat lucht en zijn sneller op dronk. De vaten worden meerdere jaren gebruikt en geven dan ook nagenoeg geen houtsmaak meer af aan de wijn. De wijnen krijgen geen filtratie.
Tot hier de basiswijnen.
In een aparte kelder zien we een groot aantal vrij nieuwe barriques. Hier liggen de wijnen van bijzondere "Lagen". Voor elke druivensoort in elk verschillend jaar wordt bekeken welk en hoeveel hout de wijn krijgt. De wijnen liggen hier gemiddeld 1,5-2 jaar.
De proeverij: rijpe druiven of niet
We beginnen de proeverij met een Sauvignon Blanc 2011 die ons direct zeer goed bevalt. Niet zo ongelofelijk grassig zoals Sauvignon Blanc (met name uit de Nieuwe Wereld) soms kan zijn, maar lekker fris en zuiver. De druiven voor deze wijn komen van de westelijke zijde van de Neusiedlersee.
Josef legt uit dat de warmte in dit deel van Oostenrijk soms een probleem kan zijn. De druiven lijken snel rijp en bevatten veel suikers. Men is geneigd ze dan te plukken, maar ze zijn dan phenolisch nog niet rijp wat kan leiden tot alhoholische wijnen met onrijpe aroma's.
Om dit te voorkomen kiest Josef voor een natuurlijke oplossing: Een plant als kamille kan de wijnstok in de herfst een impuls geven om niet meer te groeien maar te rijpen.
Ook belichting is een mogelijkheid. De wijnstok is van nature gewend in het bos te groeien en klimt daar in de bomen tot de open lucht. Daar worden de druiven door de vogels opgegeten. Dat is de natuur. In die gedachte zorgt Josef dat er voldoende openingen moeten zijn tussen het loof zodat er licht door kan komen en de wijnstok "weet" wanneer de druiven moeten groeien. Klinkt heel logisch allemaal.
 |
| Josef Umathum schenkt de wijn |
De tweede wijn is een Grauburgunder 2011. Deze wijn, die kort op de grote houten vaten heeft gelegen, heeft een zacht kruidige neus, een romige aanzet, lekker veel geel fruit, citrus en is lekker fris. Ook in de afdronk.
Door naar rood
Zweigelt 2011. Deze wijn uit de Klassiker-serie is vol sap, kersen, rood fruit. Heerlijk soepel en vriendelijk. Volgens Josef nu drinken, maar ook nog 4-6 jaar te bewaren.
De "Wiener Symphonie" 2009 krijgt direct onze sympathie. Deze wijn van Sankt Laurent en Zweigelt heeft niet meer alleen het primaire fruit, zoals zijn voorganger, maar biedt meer structuur en complexiteit. Dat komt uiteraard door het samenspel van de 2 druivensoorten, maar ook door de iets langere rijping.
Bij de "Cuvée Haideboden" 2009 komt, naast lekker veel fruit en zachte tannines, voor het eerst een houttoets boven, echter heel mooi in de wijn geïntegreerd. Josef adviseert deze wijn van Zweigelt, Blaufränkisch en Cabernet Sauvignon nog een aantal jaren te bewaren. Hij kan zelfs wel 15 jaar liggen! Ook adviseert hij de wijnen niet te warm te serveren. Dat geldt voor veel wijnen maar vooral voor de Oostenrijkse. Dan proef je pas hoe mooi en elegant het fruit in de wijn is. Dat hij, in tegenstelling tot René van Weingut Pöckl niets heeft met scores van o.a. Robert Parker legt hij als volgt uit: "Men moet Mr. Parker eens bewegen de wijnen die hij zo "lekker" vindt ook op te drinken….".
Toppertjes
 |
| Kirschgarten |
De Pinot Noir uit 2009 is echt een Europese stijl Pinot. Elegant, niet zo zwaar, voorzichtig houtgebruik. Dat deze wijn toch 14% alcohol heeft proef je niet.
"Ried Hallebühl" 2009 is een wijn van 100% Zweigelt. Voor de helft gerijpt op nieuw eiken en weer is het hout mooi op de achtergrond aanwezig. Kersen, beetje rokerig, klein pepertje en een mooie, lange afdronk. "Vom Stein" 2007 is een wijn van 100% Sankt Laurent. Sankt Laurent is een oud druivenras dat verwant is aan Pinot Noir en altijd veel frisse zuren heeft. Zelfs in het warme jaar 2003 was dat het geval. Volgens Josef gaat deze wijn met veel rood fruit, bosbessen, thijm en een lichte houttoets mooi bij lamsvlees, rood vlees of een lekkere steak. Dat proeven wij al, we krijgen er trek in.
De "Kirschgarten" 2009 is van een toplage met een bodem van uitsluitend leisteen. De wijngaard ligt op een heel steile helling van wel 60%! Een heerlijke neus, beetje stallig, lichte vanilletonen, chocolade, koffie, bomvol fruit en een prachtige kruidigheid. Wát een wijn!
Terug naar wit
Als "Reparaturwein" schenkt Josef "Traminer 2011". Dit is een blend van gele en rode Traminer. Deze helgele wijn heeft tonen van honing door de eerstenoemde druivensoort en rozen door de tweede. De wijn is krachtig, aromatisch, tropisch en droog met een mooi bittertje en zal prima smaken bij met name Aziatische gerechten.
Tot slot genieten wij van de "Auslese 2009", een wijn van Scheurebe en Chardonnay. Goudgeel van kleur met in de mond gele appel, lychees en kweepeer. Heerlijk fris!
 |
| We hebben véél mooie wijnen geproefd bij Josef Umathum! |
We hebben weer veel geleerd deze dag. Zoals al gezegd: Pöckl versus Umathum. De verschillen zijn duidelijk, maar een ding hebben beide wijnmakers gemeen: ze willen een mooie wijn maken. Een wijn waar zij achter kunnen staan. En dat is, hoe anders ook, in beide gevallen heel goed gelukt.
Wij nemen afscheid van een zeer gastvrije en betrokken wijnmaker, Josef Umathum, en nemen ons voor binnenkort met Regina Mey van Imperial Wijnimport om de tafel te gaan. Van beide wijnhuizen binnenkort onze favorieten te koop bij Gransjean in de Haagse Bankastraat!
Geen opmerkingen:
Een reactie posten